فناوری اطلاعات چیست؟

فناوری اطلاعات (IT) استفاده از هر گونه رایانه، ذخیره سازی، شبکه و سایر دستگاه‌های فیزیکی، زیرساخت‌ها و فرآیندها برای ایجاد، پردازش، ذخیره، ایمن سازی و تبادل تمامی اشکال داده‌های الکترونیکی است. به طور معمول، فناوری اطلاعات در زمینه عملیات تجاری استفاده می‌شود، برخلاف فناوری که برای مقاصد شخصی یا سرگرمی استفاده می‌شود. استفاده تجاری از فناوری اطلاعات، هم فناوری رایانه و هم ارتباطات راه دور را در بر می‌گیرد.

 صنعت فناوری اطلاعات از اواسط قرن بیستم تکامل یافت و به این ترتیب توانایی محاسبات افزایش یافت، هزینه دستگاه و مصرف انرژی کم شد.

فناوری اطلاعات شامل چه مواردی می‌شود؟

بخش فناوری اطلاعات اطمینان می‌دهد که سیستم‌ها، شبکه‌ها، داده‌ها و برنامه‌های سازمان به درستی متصل شده و کار می‌کنند. فناوری اطلاعات سه حوزه اصلی را مدیریت می‌کند:

• استقرار و نگهداری برنامه‌های کاربردی
• خدمات
• زیرساخت‌های تجاری (سرورها، شبکه‌ها، ذخیره سازی)؛

کارکنان، بهینه سازی و عیب یابی عملکرد برنامه‌ها، خدمات و زیرساخت‌ها بررسی می‌کنند.

اکثر کارکنان IT مسئولیت‌های متفاوتی در تیم دارند که به چندین حوزه کلیدی تقسیم می‌شوند، از جمله:

مدیران استقرار

مدیران استقرار، عملیات و نظارت روزانه محیط فناوری اطلاعات، از جمله سیستم‌ها، شبکه‌ها و برنامه‌ها را انجام می‌دهند.

 ادمین‌ها اغلب وظایف دیگری مانند ارتقاء نرم افزار، آموزش کاربر، مدیریت نرم افزار، تدارکات، امنیت، مدیریت داده‌ها را انجام می‌دهند.

پشتیبان

 کارکنان میز راهنمایی در پاسخ به سوالات، جمع آوری اطلاعات و هدایت تلاش‌های عیب یابی برای سخت افزار و نرم افزار تخصص دارند. پشتیبانی فناوری اطلاعات اغلب شامل مدیریت دارایی و تغییرات فناوری اطلاعات، کمک به مدیران در تهیه، مدیریت پشتیبان‌گیری و بازیابی داده‌ها و برنامه‌ها، نظارت و تجزیه و تحلیل گزارش‌ها و سایر ابزارهای نظارت بر عملکرد و پیروی از جریان‌ها و فرآیندهای پشتیبانی تعیین‌شده است.

برنامه‌های کاربردی

 کسب و کارها برای انجام کار به نرم افزار متکی هستند. برخی از برنامه‌ها از اشخاص ثالث تهیه می‌شوند، مانند برنامه‌های کاربردی سرور ایمیل. اما بسیاری از سازمان‌ها کارکنانی از توسعه‌دهندگان ماهر دارند که برنامه‌ها و رابط‌ها را ایجاد می‌کنند – مانند APIها – که برای ارائه قابلیت‌ها و خدمات تجاری لازم است. برنامه‌ها ممکن است در طیف گسترده‌ای از زبان‌های محبوب کدگذاری شوند و با برنامه‌های کاربردی دیگر ادغام شوند تا تعاملات شفاف بین برنامه‌های مختلف ایجاد کنند. توسعه دهندگان همچنین ممکن است وظیفه ایجاد وب سایت‌های تجاری تعاملی و ساخت برنامه‌های تلفن همراه را داشته باشند. 

انطباق 

کسب‌وکارها موظف به رعایت الزامات نظارتی مختلف دولت و صنعت هستند. کارکنان فناوری اطلاعات نقش عمده‌ای در ایمن کردن و نظارت بر دسترسی به داده‌ها و برنامه‌های کاربردی تجاری دارند تا اطمینان حاصل شود که این منابع مطابق با خط مشی حاکمیت تجاری تعیین‌شده استفاده می‌شوند که الزامات قانونی را برآورده می‌کند. چنین کارکنانی عمیقاً درگیر وظایف امنیتی هستند و به طور معمول با تیم‌های حقوقی و تجاری برای جلوگیری، کشف، بررسی و گزارش تخلفات احتمالی در تعامل هستند.

چرا فناوری اطلاعات مهم است؟

گفته می‌شود که داده‌ها همان چیزی است که به صنایع در سراسر جهان قدرت می‌دهد. تعداد کمی از مشاغل بزرگ یا کوچک می‌توانند بدون توانایی جمع آوری داده‌ها و تبدیل آن‌ها به اطلاعات مفید، در دسته کسب‌کارهای رقابتی باقی بمانند. فناوری اطلاعات ابزاری را برای توسعه، پردازش، تجزیه و تحلیل، تبادل، ذخیره و ایمن سازی اطلاعات فراهم می‌کند.

محاسبات عملاً در هر بخش از تجارت و بسیاری از بخش زندگی شخصی ما نفوذ کرده است. فراگیر بودن محاسبات که به آن محاسبات فراگیر نیز می‌گویند، دلیل دیگری برای حیاتی بودن فناوری اطلاعات است. دستگاه‌های محاسباتی فراتر از رایانه‌های شخصی و سرورها تکامل یافته اند. امروزه همه مشاغل و بیشتر افراد دارای چندین دستگاه محاسباتی از جمله تلفن، تبلت، لپ تاپ، کنسول بازی و حتی زنگ در، ترموستات، جاروبرقی و بسیاری از لوازم آشپزخانه هستند و از آن‌ها استفاده می‌کنند.

تقریباً همه این دستگاه‌ها، که بسیاری از آن‌ها بخشی از اینترنت اشیا هستند، از اینترنت استفاده می‌کنند که میلیاردها دستگاه را در سراسر جهان به هم متصل می‌کند. این یک محیط پیچیده و بالقوه خطرناک است که به تخصص فناوری اطلاعات برای مدیریت، امنیت، نگهداری و قابلیت اطمینان نیاز دارد.

نمونه‌هایی از فناوری اطلاعات

ارتقاء سرور

کارکنان فناوری اطلاعات سرورهای جایگزین را انتخاب و تهیه، سرورهای جدید را پیکربندی و مستقر، برنامه‌های کاربردی و داده‌ها را روی سرورهای موجود پشتیبان‌گیری می‌کنند و آن داده‌ها و برنامه‌های کاربردی را به سرورهای جدید منتقل و تایید و بررسی می‌کنند که سرورهای جدید به درستی کار می‌کنند یا خیر.

نظارت بر امنیت کسب‌وکارها معمولاً از ابزارهایی برای نظارت و ثبت فعالیت در برنامه‌ها، شبکه‌ها و کارکنان فناوری اطلاعات سیستم استفاده می‌کنند. علت اصلی هشدار و اقدام سریع برای رسیدگی و اصلاح تهدید، اغلب باعث ایجاد تغییرات و بهبود وضعیت امنیتی می‌شود که می‌تواند از رویدادهای مشابه در آینده جلوگیری کند.

نرم افزار جدید

 توسعه دهندگان برای ایجاد و اصلاح یک برنامه کاربردی مناسب بر اساس نقشه راه برنامه ریزی شده تلاش می‌کنند. کارکنان عملیات هر تکرار از برنامه جدید تلفن همراه را برای دانلود پست می‌کنند و اجزای پشتیبان برنامه را در زیرساخت سازمان مستقر می‌کنند.

بهبود کسب و کار

 ممکن است از کارکنان فناوری اطلاعات خواسته شود تا یک خوشه با قابلیت دسترسی بالا را طراحی کنند تا عملکرد و انعطاف پذیری بیشتری را برای برنامه ارائه دهند تا اطمینان حاصل شود که برنامه می‌تواند در مواجهه با قطعی‌های متعدد به کار خود ادامه دهد. این را می‌توان با پیشرفت‌هایی در حفاظت و بازیابی ذخیره سازی داده‌ها انجام داد.

پشتیبانی کاربر

توسعه دهندگان همواره در حال ایجاد یک ارتقای بزرگ برای یک برنامه تجاری می‌باشند. توسعه دهندگان و مدیران برای ایجاد اسناد جدید برای ارتقاء، همکاری خواهند کرد. 

نرم افزار در مقابل سخت افزار

فناوری اطلاعات شامل چندین لایه تجهیزات فیزیکی (سخت‌افزار)، مجازی‌سازی، سیستم‌های مدیریت، ابزارهای اتوماسیون، سیستم‌ عامل، سایر نرم‌افزارهای سیستمی و برنامه‌های کاربردی است که برای انجام عملکردهای ضروری استفاده می‌شوند. دستگاه‌های کاربر، لوازم جانبی و نرم‌افزار را می‌توان در حوزه فناوری اطلاعات قرار داد. فناوری اطلاعات همچنین می‌تواند به معماری‌ها، روش‌ها و مقررات حاکم بر استفاده و ذخیره سازی داده‌ها اشاره کند.

نرم افزار

نرم افزارها دو دسته هستند: نرم افزارهای سیستمی و برنامه‌های کاربردی

نرم افزار سیستم شامل برنامه‌های کامپیوتری است که عملکردهای محاسباتی اساسی را مدیریت می‌کنند. آن‌ها شامل موارد زیر هستند:

• سیستم عامل‌ها
• OSes
• BIOSes
• boot programs
• assemblers
• device drivers

برنامه‌های تجاری عبارتند از:

• پایگاه‌های داده مانند SQL Server؛
• سیستم‌های تراکنش، مانند ثبت سفارش بلادرنگ؛
• سرورهای ایمیل، مانند Microsoft Exchange
• سرورهای وب مانند آپاچی و خدمات اطلاعات اینترنتی مایکروسافت (IIS)؛
• مدیریت ارتباط با مشتری، مانند Oracle NetSuite و HubSpot. و
• سیستم‌های برنامه ریزی منابع سازمانی، مانند SAP S/4HANA.

این برنامه‌ها از دستورالعمل‌های برنامه‌ریزی‌شده برای دستکاری، ادغام، پراکندگی و کار با داده‌ها برای اهداف تجاری استفاده می‌کنند.

برنامه‌های موبایلی که روی گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و سایر دستگاه‌های قابل حمل اجرا می‌شوند، معمولاً از طریق اینترنت به برنامه‌های ابری یا مرکز داده متصل می‌شوند. این برنامه‌ها دامنه محاسبات را گسترش داده و دسته جدیدی از نرم افزارها و مخابرات را ایجاد کرده اند که نگهداری آن‌ها به تخصص خاصی نیاز دارد.

سخت افزار

انواع مختلفی از سخت افزار کامپیوتر وجود دارد. سرورهای کامپیوتری، برنامه‌های تجاری را اجرا می‌کنند. سرورها با دستگاه‌های سرویس گیرنده تعامل دارند. آن‌ها همچنین با سرورهای دیگر در سراسر شبکه‌های کامپیوتری ارتباط برقرار می‌کنند که معمولاً به اینترنت متصل‌ اند.

Storage 

نوع دیگری از سخت افزار است. این فناوری ای است که اطلاعات را به عنوان داده نگهداری می‌کند. فضای ذخیره سازی ممکن است محلی در یک سرور خاص باشد یا بین بسیاری از سرورها به اشتراک گذاشته شود، و ممکن است در محل نصب شود یا از طریق یک سرویس ابری قابل دسترسی باشد. اطلاعاتی که ذخیره می‌شوند می‌توانند اشکال مختلفی داشته باشند، از جمله فایل، چند رسانه ای، تلفن و داده‌های وب و حسگرها. سخت افزار ذخیره سازی شامل حافظه با دسترسی تصادفی فرار (RAM) ، درایوهای دیسک سخت و درایوهای حالت جامد است.

تجهیزات مخابراتی، شامل کارت‌های رابط شبکه (NIC)، کابل کشی، ارتباطات بی سیم، عناصر سخت افزاری را به یکدیگر و به شبکه‌های خارجی متصل می‌کند.

تفاوت فناوری اطلاعات با علوم کامپیوتر

هنگام تحقیق در مورد مشاغل در فناوری اطلاعات، احتمالاً با اصطلاح علوم رایانه روبرو خواهید شد. در حالی که بین فناوری اطلاعات و علوم کامپیوتر همپوشانی وجود دارد، این دو رشته مجزا با دوره‌های تحصیلی متفاوت برای آماده شدن برای مشاغل در هر حوزه هستند.

فناوری اطلاعات به طور کلی با کاربرد فناوری برای مقابله با مسائل تجاری مرتبط است. به این ترتیب، نیروی کار فناوری اطلاعات به سمت فناوری‌های توسعه‌ یافته مانند سیستم‌های سخت‌افزاری، سیستم‌عامل‌ها و نرم‌افزارهای کاربردی گرایش دارند. مهارت در فناوری اطلاعات برای شناسایی اجزای سخت افزاری و نرم افزاری مورد نیاز است که باید برای بهبود یک فرآیند تجاری خاص مورد استفاده قرار گیرند. متخصصان فناوری اطلاعات با فناوری‌های مختلفی مانند سیستم‌عامل سرور، دستگاه‌های ارتباطی و نرم‌افزارها و برنامه‌های کاربردی کار می‌کنند.

آمادگی برای شغل IT نیازمند دوره های اولیه در سیستم های سخت افزاری و نرم افزاری است. برنامه های مدرک IT ممکن است شامل موضوعاتی مانند:

• تحلیل کسب و کار
• مدیریت پروژه
• مخابرات
• مدیریت شبکه
• طراحی پایگاه داده
• مدیریت پایگاه داده علوم کامپیوتر

علم کامپیوتر بر منطق و طراحی زیربنای اجزایی که کارشناسان فناوری اطلاعات برای مونتاژ سیستم های تجاری استفاده می‌کنند، تمرکز دارد. برای دنبال کردن حرفه ای در علوم کامپیوتر، پیشینه ریاضی قوی لازم است. بیشتر کار در علوم کامپیوتر شامل توسعه الگوریتم‌ها و منطق و نوشتن کدهایی است که سیستم‌های کامپیوتری را قادر می‌سازد تا مشکلات تجاری را برطرف کنند.

دانشمندان کامپیوتر ممکن است در کارهای مهندسی سخت افزار و نرم افزار مورد نیاز برای توسعه محصولات شرکت کنند. آن‌ها همچنین به فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML) می‌پردازند.

دوره تحصیل در علوم کامپیوتر مستلزم داشتن پایه در مفاهیم کامپیوتر و ریاضیات پیشرفته است. مانند:

• هوش مصنوعی و ML
• شبکه های عصبی
• سیستم های امنیتی
• تجزیه و تحلیل داده ها
• تجربه ی کاربر
• مشاغل در فناوری اطلاعات

تیمی از مدیران و سایر کارکنان فنی زیرساخت‌ها و دارایی‌های فناوری اطلاعات یک شرکت را مستقر و مدیریت می‌کنند. تیم‌های فناوری اطلاعات برای پشتیبانی از تجهیزات، برنامه‌ها و فعالیت‌ها به طیفی از مهارت‌ها و دانش‌های تخصصی اطلاعات و فناوری وابسته هستند. پیمانکاران شخص ثالث و پرسنل پشتیبانی فروشنده فناوری اطلاعات، تیم فناوری اطلاعات را تقویت می‌کنند.

حرفه فناوری اطلاعات بسیار متنوع است. کارکنان فناوری اطلاعات می‌توانند در زمینه‌هایی مانند توسعه نرم افزار، مدیریت برنامه نرم افزاری، قطعات سخت افزاری، سرور، ذخیره سازی یا مدیریت شبکه و معماری شبکه تخصص داشته باشند. بسیاری از کسب و کارها به دنبال متخصصان فناوری اطلاعات با مجموعه مهارت‌های ترکیبی هستند.

طیف گسترده ای از مشاغل فناوری اطلاعات وجود دارد که هر کدام دارای شرایط فنی و مدیریتی متفاوتی هستند. از رایج ترین عناوین شغلی فناوری اطلاعات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مدیر ارشد اطلاعات (CIO).

 این شخص مسئول IT و سیستم های کامپیوتری است که از اهداف کسب و کار پشتیبانی می‌کند.

مدیر ارشد فناوری (CTO).

 این شخص اهداف و سیاست‌های فناوری را در یک 

سازمان تعیین می‌کند.

مدیر فناوری اطلاعات

این شخص مسئول عملکرد ابزارها و فرآیندهای فناوری کسب و کار است. این نقش ممکن است مدیر فناوری اطلاعات یا رهبر فناوری اطلاعات نیز نامیده شود.

مدیر سیستم

این شخص یک محیط محاسباتی چند کاربره را پیکربندی، مدیریت، پشتیبانی و عیب یابی می‌کند. در یک کسب‌وکار، این نقش را می‌توان بر اساس فناوری تقسیم کرد و نیاز به یک مدیر یا تیم اختصاص داده شده به سرور، دسکتاپ، مدیریت شبکه، مجازی‌سازی یا سایر اجزا و فناوری‌ها دارد.

مدیر برنامه

نقش این شخص بر تهیه و مدیریت یک برنامه تجاری با ارزش مانند Exchange متمرکز است.

توسعه دهنده یا مهندس نرم افزار

این شخص یا تیم کد برنامه‌های رایانه ای را می‌نویسد، به روز می‌کند و آزمایش می‌کند تا اهداف تجاری داخلی یا مشتری را برآورده کند.

معمار ارشد فناوری اطلاعات یا معمار فناوری اطلاعات

 این شخص عملکردهای IT را بررسی و تغییر می‌دهد تا به بهترین شکل از کسب و کار پشتیبانی کند.

مهارت‌ها و گواهینام‌های IT

یک حرفه موفق IT مستلزم توسعه چندین مهارت فنی است. برای بازار کار فعلی فناوری اطلاعات، این 10 مهارت از جمله مواردی هستند که بیشترین تقاضا را دارند:

• امنیت سایبری
• پردازش ابری
•  اینترنت اشیا
• اتوماسیون فناوری اطلاعات
• توسعه نرم افزار
• مدیریت کلان داده و تجزیه و تحلیل داده ها
• DevOps
• هوش مصنوعی
• ML
• توسعه اپلیکیشن موبایل

 کسب گواهینامه برای نشان دادن مهارت در فناوری‌ها و زمینه‌های تخصصی خاص سودمند است.

دانشگاه‌هایی که رشته فناوری اطلاعات را ارائه می‌دهند: دانشگاه‌های بسیاری این رشته را ارائه می‌دهند، مانند:

• دانشگاه تهران
• دانشکده اطلاعات وابسته به وزارت اطلاعات

و…

سوالات متداول

فناوری اطلاعات چیست؟

فناوری اطلاعات (IT) استفاده از هر گونه رایانه، ذخیره سازی، شبکه و سایر دستگاه‌های فیزیکی، زیرساخت‌ها و فرآیندها برای ایجاد، پردازش، ذخیره، ایمن سازی و تبادل تمامی اشکال داده‌های الکترونیکی است.

فناوری اطلاعات شامل چه مواردی می‌شود؟

بخش فناوری اطلاعات اطمینان می‌دهد که سیستم‌ها، شبکه‌ها، داده‌ها و برنامه‌های سازمان به درستی متصل شده و کار می‌کنند.

• استقرار و نگهداری برنامه‌های کاربردی
• خدمات
• زیرساخت‌های تجاری (سرورها، شبکه‌ها، ذخیره سازی)

تفاوت فناوری اطلاعات با علوم کامپیوتر

هنگام تحقیق در مورد مشاغل در فناوری اطلاعات، احتمالاً با اصطلاح علوم رایانه روبرو خواهید شد. در حالی که بین فناوری اطلاعات و علوم کامپیوتر همپوشانی وجود دارد، این دو رشته مجزا با دوره‌های تحصیلی متفاوت برای آماده شدن برای مشاغل در هر حوزه هستند.

مهارت‌هایی با بیشترین تقاضا

• امنیت سایبری
• پردازش ابری
•  اینترنت اشیا
• اتوماسیون فناوری اطلاعات